Αν υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που κάνουν την Αθήνα να ξεχωρίζει σίγουρα ένα από αυτά είναι τα όμορφα νεοκλασικά της. Ωστόσο αυτά που διασώζονται σήμερα είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν.
Προς τα τέλη του 19ου αιώνα ο νεοκλασικισμός στα αθηναϊκά κτήρια γνώριζε μεγάλες δόξες. Αυτό όμως δεν κράτησε πολύ. Μετά και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα πράγματα στη ρυμοτομία της Αθήνας άρχισαν να αλλάζουν ριζικά. Τη θέση των νεοκλασικών άρχισαν να παίρνουν πολυκατοικίες.
Έτσι κάποια θρυλικά κτήρια των Αθηνών δεν υπάρχουν πια. Δείτε ποια είναι πέντε από αυτά…
1. Το Μέγαρο Πεσμαζόγλου
Ενα από τα πιο επιβλητικά μέγαρα στην Αθήνα. Οικοδομήθηκε περίπου στο 1900 με σχέδια του αρχιτέκτονα Ερνεστ Τσίλερ. Βρισκόταν στη θέση του σημερινού κτηρίου στη συμβολή της Βασιλίσσης Σοφίας με την Ηρώδου Αττικού. Στην πραγματικότητα σήμερα το κτήριο είναι κομμένο στη μέση. Από τη μια μεριά είναι το νεοκλασικό και από την άλλη το σύγχρονο οικοδόμημα. Το κτήριο που ανήκε στον Ι. Πεσμαζόγλου διατηρήθηκε στην αρχική του μορφή ως τις αρχές τις δεκαετίας του ’60. Οι κληρονόμοι του το μοίρασαν και το αποτέλεσμα φαίνεται σήμερα. Οι τελικοί ιδιοκτήτες του γωνιακού τμήματος αποφάσισαν να το γκρεμίσουν. Τη θέση του πήρε μια πολυκατοικία. Αυτό συνέβη και με πολλά άλλα νεοκλασικά της Αθήνας.
2. Το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας
Αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο επιβλητικά θέατρα που έχουν υπάρξει στην Ελλάδα. Ωστόσο, σε λιγότερο από 60 χρόνια χτίστηκε, εγκαινιάστηκε και κατεδαφίστηκε. Η απόφαση να κατασκευαστεί το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας πάρθηκε επί εποχής Οθωνα, το 1857. Η κατασκευή του πέρασε από χίλια κύματα. Το Θέατρο τελικά χτίστηκε στη σημερινή πλατεία Κοτζιά αρκετά χρόνια αργότερα. Τα εγκαίνια έγιναν το 1888. Η αίθουσά του γνώρισε ιστορικές στιγμές και έλαβαν χώρα πολύ γνωστές παραστάσεις. Το τέλος του ωστόσο ήρθε σύντομα. Αφού έγινε κατάλυμα για οικογένειες προσφύγων μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, αργότερα λεηλατήθηκε. Τελικά το 1940 ο Κοτζιάς, από την θέση του υπουργού Διοικήσεως Πρωτευούσης, έδωσε την εντολή να ξεκινήσουν οι εργασίες κατεδάφισης.
3. Μέγαρο κοντέσσας Τζένης Θεοτόκη
Σωκράτους 67. Σε αυτή τη διεύθυνση πριν από 70 χρόνια έβλεπε κανείς ένα μοναδικό νεοκλασικό του αρχιτέκτονα Σταμάτη Κλεάνθη. Το Μέγαρο κοντέσσας Τζένης Θεοτόκη χτίστηκε μεταξύ του 1842 και του 1844 για να φιλοξενήσει το ζεύγος Θεοτόκη. Σε αυτό το εντυπωσιακό τριώροφο αρχοντικό σύχναζε όλη η αθηναϊκή αριστοκρατία. Το κτήριο κατεδαφίστηκε το 1956 για να αντικατασταθεί από μεγάλες, σύγχρονες πολυκατοικίες. Αυτό που δηλαδή συνέβη με πολλά άλλα νεοκλασικά. Η τελευταία του χρήση, ωστόσο, ήταν ως κλινική.
4. Μέγαρο Παπούδωφ
Δίπλα ακριβώς στη Βουλή των Ελλήνων. Στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου. Εκεί που σήμερα βρίσκεται μια μεγάλη γυάλινη πολυκατοικία, πριν από μισό αιώνα περίπου στεγαζόταν ένα από τα πιο μεγάλα μέγαρα των Αθηνών. Το Μέγαρο Παπούδωφ θεωρείται ότι χτίστηκε μεταξύ 1875 και 1899 για να στεγάσει τον ομογενή από τη Ρωσία τραπεζίτη Αριστείδη Παπούδωφ. Από το 1960 και έπειτα ξεκίνησαν συζητήσεις για την κατεδάφισή του. Αυτή τελικά έγινε το 1971. Αρκετά χρόνια μετά ανεγέρθηκε στη θέση του το Astir Palace, ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο. Σήμερα στο κτήριο φιλοξενούνται γραφεία.
5. Μέγαρο Νεγρεπόντη
Το Μέγαρο Νεγρεπόντη βρισκόταν επί των οδών Λεωφόρος Αμαλίας 2-4 και Οθωνος. Το Μέγαρο Νεγρεπόντη κατασκευάστηκε το 1870 και μέσα σε λιγότερα από 100 χρόνια, το 1959 κατεδαφίστηκε. Χαρακτηριστικό του κτηρίου ήταν η ωραία τοξοστοιχία. της πρόσοψης. Αρχικά το κτήριο χρησιμοποιούταν ως κατοικία της Λουκίας Λ. Λουριώτη. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως ανάκτορο του διαδόχου Κωνσταντίνου μετά τον γάμο του με τη Σοφία της Πρωσίας το 1889. Κάποια στιγμή το κτήριο πέρασε στη δικαιοδοσία του ελληνικού κράτους. Μέχρι το 1940 στέγαζε το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Τελικά κατεδαφίστηκε για να αξιοποιηθεί όπως πολλά σημεία στην Αθήνα. Για να γίνουν πολυκατοικίες. Αυτό που βρίσκεται, δηλαδή, και σήμερα εκεί.
Πηγή φωτογραφιών: Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών (1, 2), Ακαδημία Αθηνών (3, 4, 5)
